Landschapstalks 2022
De zonovergoten Landschapstalks 2022 waren een succes. In de laatste week van april bezochten het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland en Ode aan het Landschap Noord-Holland vier bijzondere plekken. Op deze plekken van ontwikkeling voerden we discussie en vierden we het landschap.
Landschapstalks 1: Hart voor de stolp
Tijdens de eerste landschapstalk vierden we de schoonheid van de stolp en dachten we na over de toekomst van deze iconische boerderij. Welk beleid is er nodig om de stolp tegen sloop te beschermen? Met een sloopvergunningstelsel heeft een gemeente een instrument in handen om sloop te voorkomen, maar dan is het vaak te laat en ligt de sloophamer al op tafel. Gemeenten zouden eigenaren in een vroeg stadium bewust moeten maken van de waarde van de stolp, zodat er meer draagvlak voor behoud ontstaat. Helaas is niet iedereen hier ontvankelijk voor en daarom moet de gemeente soms met de vuist op tafel kunnen slaan. Kies je voor de wortel of de stok, of moet het een combinatie van beide zijn?
Landschapstalks 2: De RES: energieopgave langs de A9
De tweede landschapstalk vond op en naast de A9 plaats. Welke mogelijkheden biedt de snelweg voor het opwekken van zonne-energie? Het maatschappelijke gesprek over de energietransitie leidt tot discussie. “Het is tien over twaalf, dus wachten is geen optie. Zonnevelden moeten overal waar mogelijk geplaatst worden”, zegt vooral de jonge generatie met gevoel voor urgentie, daarbij vaak voorbijgaand aan de impact daarvan op het landschap. Er is een duidelijk tegengeluid van mensen die niet zozeer tegen zonne-energie zijn, maar die wel om zorgvuldigheid vragen: “Zonnevelden moeten zoveel mogelijk gebundeld aangelegd worden zodat ze een optimale opbrengst opleveren en zodat er geen versnippering ontstaat. Een goed ontwerp is essentieel, ook langs de snelweg.” Achter onze snelwegen schuilt een ontwerptraditie en zorgvuldigheid is inderdaad geboden. Zonne-energie hoort iets aan de snelweg toe te voegen in plaats van er afbreuk aan te doen. Dat ontwerpen met zonnepanelen mogelijk is blijkt uit de A37, de zonneweg in Drenthe. Ze kunnen ook onopvallend geplaats worden, zodat de impact op het landschap minimaal blijft. Dat we er goed over na moeten denken is de boodschap.
Landschapstalks 3: Overstromingen in de polder
In de Sammerspolder nabij Egmond – de locatie van de derde Landschapstalk – wordt door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier hard gewerkt aan de optimalisatie van het watersysteem. Tijdens de clusterbuien in juni 2021 overstroomden hier de bollenvelden en weilanden met grote financiële schade voor de boeren tot gevolg. Klimaatverandering laat zich gelden en het is tijd om in actie te komen, vindt ook het Hoogheemraadschap. Niet alleen in de Sammerspolder, maar in heel Noord-Holland, moeten we onze relatie tot het water heroverwegen. Is het logisch om te boeren of te wonen op kwetsbare locaties? Hoe ver kan het watersysteem nog opgerekt worden? Het gaat niet alleen over overstromingen, maar ook over droogte en verzilting. In feite zijn we enerzijds waterverslaafd en hebben we anderzijds te weinig vrees voor het water omdat het al zo lang goed gaat. Dit zal in de nabije toekomst moeten veranderen, want de gevolgen van klimaatverandering zijn onvermijdelijk.
Landschapstalk 4: 400 jaar Purmer
Tijdens de laatste Landschapstalk hebben we het landschap gevierd. In de 17e-eeuwse droogmakerij Purmer, die dit jaar 400 jaar bestaat. In de Purmer, die onder de rook van Amsterdam ligt, is de druk op de ruimte groot. Kan een gebied waar wonen, werken en recreëren ruimte vragen haar eigen identiteit behouden? Ondanks alle veranderingen vormt het oorspronkelijke ontwerp van de polder – de verkaveling, de doorgaande wegen, de Ringvaart, de Middentocht – nog steeds de basis van het landschap. Ondernemerszin en juist verandering tekenen het landschap van de polder. Het landschap heeft veerkracht. Daarom vieren de bewoners het landschap, dat hun geschiedenis draagt en waarmee zij zich verbonden voelen.
Publicatie Landschap van de toekomst: Oogst van vier landschapstalks
De Landschapstalks gingen over het Noord-Hollandse landschap en over verandering. Het landschap is altijd in verandering, maar dat betekent niet dat we ondoordacht te werk kunnen gaan. Een zorgvuldig ontworpen landschap is in ons aller belang. Lees meer in onze publicatie Landschap van de toekomst: Oogst van vier landschapstalks (vanaf vrijdag 8 juli te downloaden).
(Tekst: Marrit van Zandbergen. Beeldverantwoording: Foto’s van Landschapstalk 1, 2 en 4 zijn van André Russcher en Landschapstalks 3 is van Peter Schat)
Deel dit artikel
Categorieën
Tags
Gerelateerde berichten
Binnenkort: de eerste editie van de Bodembiënnale!
Categorie: Archeologie, Cultuurlandschap
Van welke bodem kom jij? Denk jij wel eens na over de invloed van de bodem op ons? De eerste editie van de Bodembiënnale, deze oktober op Wieringen, staat volledig in het teken van de ondergrond. Lees meer over deze bijzondere dag!
Stille ruilverkaveling: historische verkavelingspatronen in het geding
Categorie: Cultuurlandschap
Watererfgoed is van belang voor de identiteit van Noord-Holland. Onderdeel van dat watererfgoed zijn historische waterstructuren, maar die zijn lang niet altijd beschermd. Onderzoek wijst uit dit erfgoed in onze provincie verdwijnt en dat er onvoldoende borging bij gemeenten.
