Netwerk voor nieuwe erfgoedprofessionals

Netwerk voor Nieuwe Erfgoedprofessionals

In zo’n veelzijdig en dynamisch vakgebied is het onmogelijk om als starter alles al onder de knie te hebben. Daarom zijn er collega’s, vakgenoten en organisaties zoals het Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland, de RCE en de Erfgoedacademie die kunnen helpen. Het Netwerk voor Nieuwe Erfgoedprofessionals is hier bij gekomen. Het is een verband waarin startende erfgoedspecialisten elkaar helpen en ideeën uitwisselen. Gevoed door de kennis van andere vakspecialisten worden thema’s en vraagstukken doorgesproken. Het is echt leren van elkaar en met elkaar.

Ook deelnemen aan het Netwerk voor Nieuwe Erfgoedprofessionals? In 2022 starten we met een nieuw team, neem contact met ons op voor meer informatie en/of aanmelden.

Syllabus 2021

De syllabus van het Netwerk biedt een overzicht van verschillende thema’s waar erfgoedspecialisten mee te maken krijgen als zij bij een gemeente in dienst treden. De volgende onderwerpen zijn dit jaar aan de orde gekomen en komen aan bod in de syllabus:

1. Basistaken voor erfgoed
2. Omgevingswet en participatie
3. Groen erfgoed
4. Aanwijzingsprocedure gemeentelijke monumenten
5. De studie van de mens in het verleden (archeologie)
6. Vergunningverlening
7. Publieksbereik

Download

Hier kan je de Syllabus 2021 doorbladeren of als PDF downloaden. De tekst gaat hieronder verder.

Basistaken voor erfgoed

Vanuit wet- en regelgeving hebben gemeenten verplichte basistaken voor erfgoed. Elke gemeente gaat hier op een andere manier mee om. In het hoofdstuk over de basistaken wordt ingegaan op de verschillende erfgoedtaken en wordt het huidige wettelijk kader geschetst. Je leest wat gemeenten wettelijk verplicht geregeld moeten hebben op het gebied van erfgoed en in welke wetten dit bepaald is.

Omgevingswet en participatie

Op 1 juli 2022 treedt, naar verwachting, de nieuwe Omgevingswet in werking. Uitgangspunten van de Omgevingswet zijn onder meer het vereenvoudi­gen van de regelgeving, integratie en afstemming van de verschillende sectoren, decentralisatie en meer ruimte voor initiatieven uit de samenleving. Participatie is dan ook een belangrijk onderdeel van het werken onder de Omgevingswet. Gemeenten en burgers zullen steeds meer gaan samenwerken bij bijvoorbeeld de totstandkoming van beleid en burgers krijgen een grotere rol in het proces van vergunningverlening. Het tweede hoofdstuk van de syllabus gaat over participatie, waarom dat steeds belangrijker gevonden wordt en hoe gemeenten hier invulling aan kunnen geven.

Groen erfgoed

Groen erfgoed is de verzamelnaam voor historische groenaanleggen zoals tuinen, parken, woonwijken, verdedigingswerken, begraafplaatsen, buitenplaatsen en landgoederen. Cultuurland­schappen met door de mens beïnvloed groen zoals (hakhout)bossen en houtwallen vallen ook onder de noemer groen erfgoed. Het gaat best ver om hele cultuurlandschappen onder groen erfgoed te scharen, maar landschappelijke structuren en elementen zoals dijklichamen en wielen kan je natuurlijk wel als groen erfgoed beschouwen. Nadat groen erfgoed gedefinieerd en geïnventariseerd is, is het zaak om te bepalen wat je er mee wilt. Wat is het ambitieniveau als het gaat om groen erfgoed en welke beschermingsvorm past hierbij? Daar gaat het hoofdstuk ‘groen erfgoed’ van de syllabus over.

Aanwijzingsprocedure gemeentelijke monumenten

Gemeenten hebben op basis van de erfgoedwet het recht om gemeentelijke monumenten aan te wijzen. Of en hoe zij dit doen wordt bepaald in de gemeentelijke erfgoedverordening. In de erfgoed­verordening staat bijvoorbeeld hoe lang een procedure mag duren, of de gemeente aan voorbescherming doet en wanneer de gemeentelij­ke adviescommissie ruimtelijke kwaliteit geraad­pleegd wordt. Een aantal zaken is voor elke gemeente gelijk, deze stappen van het aanwijzings­proces worden beschreven in het hoofdstuk over de aanwijzingsprocedure van gemeentelijke monumenten.

De studie van de mens in het verleden (archeologie)

Archeologie is de studie naar de mens in het verleden. Dat gebeurt op basis van roerende en onroerende sporen en vondsten in de bodem en die zijn overal, hoewel niet direct zichtbaar, aanwezig. De gemeente heeft wettelijk gezien de verantwoorde­lijkheid tot het voeren van archeologiebeleid, maar de invulling daarvan verschilt per gemeente. Sommige gemeenten hebben een eigen archeolo­gische dienst, andere gemeenten laten zich adviseren door adviesbureaus. Het hoofdstuk ‘Archeologie’ gaat over archeologische werkzaamheden bij gemeentelijke overheden en  de rol van de gemeente als bevoegde overheid in de Archeologische Monumenten Zorg (AMZ) .

Vergunningverlening

Een van de wettelijk verplichte erfgoedtaken voor gemeenten is het in behandeling nemen van aanvragen om omge­vingsvergunningen. In dit hoofdstuk beschrijven we hoe je als erfgoedmedewerker betrokken bent bij vergunningverlening. Hoe verloopt het contact met eigenaren, met welke collega’s werk je samen en wat is de rol van de Gemeentelijke Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit?

Publieksbereik

Monumentenwerk is mensenwerk, zonder eigenaar is er namelijk niemand om voor het monument te zorgen. Daarom is het belangrijk om als gemeente eigenaren goed te informeren over wat het betekent om in een monument te wonen en potentiële eigenaren alvast te enthousi­asmeren. Daarnaast draagt een karakteristieke leefomgeving bij aan een prettig vestigingsklimaat voor bezoekers, bedrijven en bovenal voor de inwoners van een gemeente.  Vanuit die overtuiging kunnen gemeenten werken aan publieksbereik. In het hoofdstuk over publieksbereik beschrijven we welke publieksactiviteiten gemeente Hoorn en Alkmaar ontwikkelden om erfgoed meer onder de aandacht te brengen.