Uit de provincie: Digitaal erfgoedcoach Noord-Holland

Digitaal erfgoedcoach Noord-Holland

Een oude foto van de straat waarin je woont, een oude kaart, een schilderij of een munt uit de Romeinse tijd: tot voor kort moest je er voor naar het archief of museum. Nu kun je een groot deel van het erfgoed achter de computer bekijken. Digitaal erfgoed noemen we dat.

Sinds september 2019 heeft Noord-Holland een eigen digitaal-erfgoedcoach, Margot de Haan, werkzaam bij NMF. De digitaal-erfgoedcoaches zijn een initiatief van de samenwerkende partijen in het Netwerk Digitaal Erfgoed (het NDE).

De coaches zijn toegankelijk voor medewerkers van erfgoedinstellingen (vrijwilligers en betaald) uit alle sectoren: archieven, bibliotheken, wetenschap, musea, media/AV. Ze geven kosteloos advies en ondersteuning bij vraagstukken op het gebied van digitalisering en gedigitaliseerde collecties, maar ook bij het aanvragen van subsidies.  Zo maken we ons erfgoed toegankelijk voor iedereen.

Digitaal erfgoed

Digitaal erfgoed klinkt sommige mensen misschien een beetje tegenstrijdig in de oren. ‘Erfgoed’ wordt vaak gezien als iets ouds, terwijl ‘digitaal’ iets recents is. Maar toch gaan de twee juist erg goed samen.

‘Digitaal erfgoed’ gaat overigens niet alleen over ‘bits en bytes’. Het is ‘erfgoed in digitale vorm’. Dit kan inderdaad ‘digitaal geboren’ materiaal zijn, zonder fysieke vorm, zoals digitale foto’s, films of teksten. Maar zodra een fysieke  collectie wordt gedigitaliseerd, bijvoorbeeld door er foto’s of scans van te maken, wordt het ook digitaal erfgoed. Zo’n gedigitaliseerde collectie kan variëren van erg complex, met bijvoorbeeld een uitgebreide database, tot simpelweg een map op je computer met foto’s gekoppeld aan een Excel lijstje.

Waarom digitaliseren?

Er zijn verschillende redenen om collecties te digitaliseren. Een goed georganiseerde digitale collectie is makkelijker te doorzoeken dan een papieren collectie. Met het juiste nummer of trefwoord kan je in één oogopslag vinden waar je naar op zoek bent. Dit maakt zowel het beheer als het gebruik van de collectie veel gemakkelijker.

Met dat gebruik kan je nog een stap verder gaan. Door een digitale collectie online te zetten, maak je deze toegankelijk voor een veel grotere groep dan voor bijvoorbeeld alleen de museumbezoekers. In plaats van fysiek naar het museum of archief te moeten gaan, kunnen mensen thuis de collectie bekijken en bestuderen. De collectie wordt dan ineens bereikbaar voor een veel groter publiek. Zo creëer je nieuwe mogelijkheden voor mensen die voorheen je collectie niet, of moeilijk konden bezoeken, zoals mensen die slecht ter been zijn, of die ver weg wonen. Ook biedt een digitale collectie nieuwe mogelijkheden om een breder publiek aan te spreken, omdat je het op veel verschillende manieren kunt aanbieden.

De recente ontwikkelingen tijdens de coronacrisis benadrukken hoe belangrijk het kan zijn om digitaal zichtbaar te zijn. Door middel van bijvoorbeeld online wandelingen, artikelen, of speurtochten door je digitale collectie, kan je als museum of instelling het contact houden met je publiek, zonder dat ze naar je toe hoeven te komen. Nu bezoek op locatie voor veel instellingen moeilijk of onmogelijk is geworden, is het nóg belangrijker dat we beter gaan kijken naar de mogelijkheden die digitaal erfgoed ons kan bieden voor de toekomst.

De Digitaal-Erfgoedcoach

De digitaal-erfgoedcoaches zijn er voor medewerkers uit alle aan erfgoed rakende sectoren. Of je nu werkt in een archief, bij een historische kring, een stichting, een bibliotheek, bij een museum, in de media of in de wetenschap: de coach staat voor je klaar, met advies op maat. Ze richten zich hierbij met name op de drie eerder genoemde pijlers van het NDE: het zichtbaar, bruikbaar en houdbaar maken van digitaal erfgoed. Vragen kunnen zowel groot als klein zijn. Vragen over de resolutie van foto’s, het gebruik van Instagram als communicatiemiddel, digitaal collectiebeheer, het opstellen van een digitaliseringsbeleid, het maken van een plan van aanpak of hulp bij subsidieaanvragen; dit zijn slechts een paar voorbeelden waarmee ik als digitaal-erfgoedcoach regelmatig te maken krijg.

Dus bent u of kent u een organisatie die ondersteuning kan gebruiken op het gebied van het zichtbaar, bruikbaar of houdbaar maken van de digitale erfgoedcollectie? Neem contact op om een afspraak te maken. De advisering wordt in 2020 kosteloos aangeboden.

De digitaal-erfgoedcoach van Noord-Holland, Margot de Haan, is bereikbaar via m.dehaan@nmferfgoedadvies.nl.

(Beeldverantwoording: Sebastiaan ter Burg)