Verslag bijeenkomst Gebiedsbiografie en de Omgevingswet
Het Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland organiseerde op dinsdag 15 oktober een bijeenkomst over de gebiedsbiografie en de Omgevingswet. De gebiedsbiografie is nog niet zo bekend, terwijl het gemeenten juist goed kan helpen om erfgoed aan te haken bij de omgevingsvisie en kennis uit de samenleving erbij te betrekken. Sprekers uit de (gemeentelijke) praktijk deelden hun kennis en ervaringen met betrekking tot de gebiedsbiografie.
Gerlof Kloosterman (gemeente Heerhugowaard): dagvoorzitter
Gerlof Kloosterman opende de middag met een pleidooi voor het bepalen van de identiteit van een gebied en deze te koppelen aan huidige opgaven. Hij gaf de sprekers en de zaal de vraag mee: Hoe maak je de vertaling van een gebiedsbiografie naar instrumenten?
Jeroen Zomer (Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland): de landschaps- of gebiedsbiografie als integraal kennisfundament
Jeroen Zomer hield namens Theo Spek (RUG) een presentatie over de gebiedsbiografie als bouwsteen voor de omgevingsvisie. Een gebiedsbiografie helpt om de bouwstenen voor de omgevingsvisie te bepalen. Het wordt ook wel een narratief, biografie of trendlijnen genoemd. In een gebiedsbiografie toon je de gelaagdheid van een landschappelijk of stedelijk gebied. Het is een toegankelijk verhaal dat wordt verteld door middel van tekst, beeld en kaarten. Er liggen veel verschillende bronnen aan ten grondslag (archieven, interviews, bodemvondsten, kaarten, foto’s). Er zijn veel verschillende soorten gebiedsbiografieën. Hoe je de grenzen van een gebiedsonderzoek bepaalt hangt van veel factoren af. Soms wordt die tijdens het onderzoek bijgesteld, maar een gebied wordt bijna altijd in de bredere context geplaatst. Een gebiedsbiografie eindigt veelal in een product, bijvoorbeeld een boek, een rapport of een website. Het erop volgende proces, wat er dan met de gebiedsbiografie gebeurd, is er niet per se in meegenomen.
Hugo Alefs (gemeente Haarlem): Cultuurhistorische Hoofdstructuur Haarlem. Input voor de omgevingsvisie
Hugo Alefs presenteerde het proces en het product van de Cultuurhistorische Hoofdstructuur Haarlem. Het opstellen van de Cultuurhistorisch Hoofdstructuur (CHH) en dat van de omgevingsvisie liep parallel. De vraag voor het opstellen ervan kwam van het project voor de omgevingsvisie. Collega’s (omgevingsvisie, RO, stedenbouw, archeologie) zijn er vanaf het begin bij betrokken geweest om draagvlak te creëren en kennis op te halen. Nu komt een spannende tijd omdat cultuurhistorie samen met andere beleidslijnen in de omgevingsvisie terecht moet gaan komen; de CHH moet echt gaan landen in de omgevingsvisie. Het product van de CHH bestaat uit vier delen: 1. De ontwikkelingsgeschiedenis van Haarlem, 2. Specifieke thema’s die bepalend zijn voor de identiteit van de stad en waarmee je verleden en heden kan verbinden, 3. Beschrijvingen van de kernkwaliteiten van gebieden en 4. Beschrijvingen van de kernkwaliteiten van de lange lijnen.
Remco Reijke (Islant): participatie en de waarde van cultuuronderzoek
Remco Reijke gaf een aantal uiteenlopende voorbeelden van participatie. Hoe en op welk moment een participatietraject in te zetten is steeds afhankelijk van de casus. Het wordt bepaald door de omvang, het doel, het gebied, de gemeente en vooral door cultuurverschillen. Vóór de start is lokale kennis daarom nodig. In de Culturele biografie van Drechterland is door middel van onderzoek en gesprekken de identiteit van Drechterland vastgelegd. De vele dorpen in Drechterland lijken hetzelfde, maar hebben toch allemaal hun eigen identiteit: de ‘cultuur van het kleine verschil’. Het ‘dierbaarheidsonderzoek langs de Zaan’ ging over de Zaan als identiteitsdrager. Via een advertentie in de krant werden mensen benaderd. Bewoners werden gevraagd om de routes die ze dagelijks volgen op kaart te zetten en ook om hun favoriete en lelijke plekken op een kaart te becommentariëren. Bijzonder aan de Gebiedsvisie Buytenhout-West is dat de bewoners vanaf het begin, zonder bemoeienis van de overheid, geheel vrij waren om met elkaar de kernwaarden van Buytenhout-West te bepalen.
Mocht u naar aanleiding van de bijeenkomst nog vragen hebben dan kunt u terecht bij Jeroen Zomer (J.Zomer@mooinoord-holland.nl) of Kim Zweerink (K.Zweerink@mooinoord-holland.nl).
(Beeldverantwoording: Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland)
Deel dit artikel
Categorieën
Tags
Gerelateerde berichten
Stille ruilverkaveling: historische verkavelingspatronen in het geding
Categorie: Cultuurlandschap
Watererfgoed is van belang voor de identiteit van Noord-Holland. Onderdeel van dat watererfgoed zijn historische waterstructuren, maar die zijn lang niet altijd beschermd. Onderzoek wijst uit dit erfgoed in onze provincie verdwijnt en dat er onvoldoende borging bij gemeenten.
‘Erfgoed als uitgangspunt’, een interview met Carola Hein
Categorie: Gebouwd erfgoed, Omgevingswet
Carola Hein sprak tijdens ons Samen Slimmer symposium over de veelzijdige historie van ons water en benadrukte hoe belangrijk het is om hier op een brede manier over na te denken. Hoe kunnen we omgaan met de waardeverandering in relatie tot ons watererfgoed? En hoe kunnen we het narratief benutten door het watererfgoed in te zetten voor een duurzame ontwikkeling van onze leefomgeving?
